تفاوت سرفه سرطان ریه
در زمانی که سرفهٔ معمولی اغلب ناشی از عفونت‌های ویروسی یا حساسیت‌های فصلی بوده و در عرض چند روز تا دو هفته بهبود می‌یابد، سرفهٔ سرطانی با ویژگی‌های متمایزی از جمله پایداری بیش از هشت هفته، وجود خون یا خلط رنگ‌زده، خستگی مزمن و تنفس تنگی توأم است . سرفهٔ سرطانی ممکن است به‌دلیل فشار تومور بر راه‌های هوایی مرکزی یا انتشار سلول‌های سرطانی به پوشش ریه ایجاد شود و اغلب با درد قفسهٔ سینه، کاهش وزن و عفونت‌های مکرر همراه است . تشخیص افتراقی این دو نوع سرفه برای پزشکان اهمیت بالایی دارد، چرا که مداخلهٔ زودهنگام در سرطان ریه می‌تواند شانس بقای پنج‌ساله را از زیر ۱۰٪ در مراحل پیشرفته به بیش از ۶۵٪ در مراحل اولیه برساند . در ادامه، ویژگی‌های کلیدی، علل و علائم همراه با توصیه‌های کاربردی برای تشخیص به‌موقع و مراجعه به پزشک بررسی می‌شود.
۱. ماهیت و مدت‌زمان
سرفهٔ معمولی
سرفهٔ ناشی از سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا آلرژی معمولاً حداکثر دو هفته طول می‌کشد و با درمان‌های خانگی یا داروهای علامتی بهبود می‌یابد .
سرفهٔ سرطانی
سرفهٔ ناشی از سرطان ریه “پایدار” است؛ یعنی بیش از هشت هفته ادامه دارد و با درمان‌های معمول بهبود پیدا نمی‌کند .
۲. نوع و ویژگی صدا
سرفهٔ معمولی
در مراحل اولیه اغلب “خشك” است و بعد از چند روز تبدیل به سرفهٔ “مرطوب” با خلط شفاف یا کم‌رنگ می‌شود .
سرفهٔ سرطانی
اغلب از ابتدا خشک یا اسپاسمیک و خشن است، گاهی با “احساس خراش” یا “خارشی در گلو” همراه بوده و به‌تدریج خلط رنگی یا خونی ایجاد می‌کند .
۳. علائم همراه
سرفهٔ معمولی
– تب خفیف تا متوسط
– آبریزش بینی و عطسه
– درد عضلانی متعاقب عفونت ویروسی .
سرفهٔ سرطانی
– خون‌دماغ یا خلط خونی (هموپتیزی)
– خستگی مزمن و ضعف
– درد قفسهٔ سینه یا شانه، ناشی از بزرگی تومور
– کاهش وزن بی‌دلیل و بی‌اشتهایی .
## ۴. علل زمینه‌ای
سرفهٔ معمولی
– ویروس‌های تنفسی مانند رینوویروس و کرونا
– حساسیت‌های فصلی و آلرژن‌ها
– تحریک شیمیایی (دود، گرد و غبار) .
سرفهٔ سرطانی
– رشد سلول‌های سرطانی در مجاری بزرگ هوایی (سلول سنگفرشی یا کوچک)
– تومورهای مرکزی که گیرنده‌های سرفه را تحریک می‌کنند
– متاستاز به مخاط ریه و جنبه‌های التهابی مزمن .
۵. تشخیص و رفتار
سرفهٔ معمولی
– تشخیص بالینی و درمان حمایتی (استامینوفن، مایعات گرم)
– آزمایش: معمولاً نیازی به تصویرسازی نیست مگر علائم شدید باشد.
سرفهٔ سرطانی
– ارزیابی تخصصی: معاینه بالینی و توصیه به رادیوگرافی قفسه‌سینه و سی‌تی‌اسکن
– بیوپسی: نمونه‌برداری از بافت برای تعیین نوع سلول
– آزمون‌های عملکرد ریوی و پت‌اسکن برای بررسی انتشار .
۶. اهمیت مراجعهٔ زودهنگام
تشخیص زودهنگام سرطان ریه می‌تواند بقای پنج‌ساله را از ۱۰٪ در مراحل پیشرفته به بیش از ۶۵٪ در مراحل اولیه برساند . اگر سرفه شما بیش از دو تا سه هفته باقی ماند یا با خون‌دماغ و درد همراه بود، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
